geprobeerd

Geprobeerd is de voltooide deelwoord van het Nederlandse werkwoord proberen, wat betekent dat iemand een handeling heeft ondernomen met de bedoeling een bepaald resultaat te bereiken. Het duidt vaak op een poging of op het testen van iets. In veel gevallen wordt geprobeerd gebruikt om aan te geven dat een actie wel of niet tot succes heeft geleid, afhankelijk van de context.

In grammaticale termen wordt geprobeerd gevormd met het hulpwerkwoord hebben in de voltooide tijd: ik heb geprobeerd, jij hebt geprobeerd, hij heeft geprobeerd. Voorbeelden zijn onder meer: Ik heb geprobeerd op tijd te komen, maar ik was te laat. Het deelwoord kan ook in de passieve constructie voorkomen met worden: Het wordt geprobeerd, of Het is geprobeerd. Daarnaast kan geprobeerd functioneren als bijvoeglijk deelwoord om aan te geven dat iets is getest of uitgeprobeerd, zoals in de zin “een geprobeerd recept” (in sommige contexten).

Wat betreft etymologie en verwantschappen: geprobeerd komt van het werkwoord proberen, dat behoort tot de Germaanse talen. Het heeft verwantschappen met het Duitse probieren en het Engelse to try, en deelt een gemeenschappelijke oorsprong in het idee van testen of bewijzen. In het Nederlands is geprobeerd een gangbare vorm in zowel formele als informele taal, en het woord wordt vaak gebruikt naast verwante termen zoals poging (het zelfstandig naamwoord) en slagen (antoniem in de betekenis van succesvol zijn).