Betalingsstandaarden

Betalingsstandaarden zijn de technische en organisatorische regels die nodig zijn om betalingstransacties tussen banken, betalingsdienstverleners, handelaren en consumenten te kunnen uitwisselen. Ze bepalen welke informatie wordt meegestuurd, in welk formaat en via welke kanalen betaling gaat, en hoe beveiliging, authenticatie en privacy worden gewaarborgd. Het doel is interoperabiliteit, efficiëntie, kostenbeheersing en veiligheid van het betaalverkeer, zowel nationaal als grensoverschrijdend.

De standaarden bestrijken data- en berichtformaten, betalingsinstrumenten en de bijbehorende processen voor clearing en settlement. Veelgebruikte bouwstenen zijn data- en berichtenstandaarden zoals ISO 20022, die een gemeenschappelijke data- en berichtstructuur bieden voor betalingsverkeer. In de Europese Unie worden SEPA-berichten (bijvoorbeeld SEPA Credit Transfer en SEPA Direct Debit) steeds vaker via ISO 20022 ondersteund. Voor internationale transacties spelen SWIFT-berichten nog een rol. Daarnaast zijn real-time betaalinfrastructuren zoals SEPA Instant Credit Transfer en systemen voor onmiddellijke afwikkeling relevant. Open banking en PSD2 brengen API-gedreven standaarden en beveiligingskaders voor toegang tot betaalrekeningen.

Governance en implementatie vinden plaats op internationaal, Europees en nationaal niveau. Het Europees Payments Council coördineert SEPA-standaarden, terwijl ISO en SWIFT wereldwijd de bericht- en identificatiestandaarden leveren. In Nederland werkt men via nationale organisaties (onder meer op het gebied van consumentenbetalingen en online betalen) aan de invoering en migratie naar deze standaarden, vaak in samenwerking met toezichthouders en de banken.

Impact en uitdagingen zijn onder meer betere interoperabiliteit, lagere kosten en innovatiekansen, terwijl migratie van oudere standaarden, beveiliging en privacy vereisten en naleving van regelgeving aandacht vragen.