zweetkliergerelateerde

Zweetkliergerelateerde is een term die in de geneeskunde wordt gebruikt voor aandoeningen en verschijnselen die direct samenhangen met de zweetklieren in de huid. Zweetklieren bestaan uit twee hoofdtypen: eccriene klieren, die over het hele lichaam voorkomen en een waterige zweet produceren ter regulatie van de lichaamstemperatuur, en apocriene klieren, die vooral in oksels, liezen en andere huidplooien voorkomen en zweet afscheiden met een hogere lipide- en eiwitinhoud, wat bij bacteriële afbraak meer geparfumeerde geuren kan geven.

Veelvoorkomende zweetkliergerelateerde aandoeningen zijn hyperhidrose (overmatig zweten), anhidrose of hypohidrose (geen of weinig zweten), en miliaria (ook wel warmteklieruitslag), ontstaan door verstopte zweetkanalen bij warm weer of occlusie. Daarnaast is hidradenitis suppurativa een chronische ontsteking van apocriene klieren in gebieden zoals oksels en lies, die pijnlijke knobbels en abcessen kan veroorzaken. Dyshidrotische dermatitis kan door vocht en zweten op handen en voeten verergeren. Het begrip zweetkliergerelateerde wordt ook toegepast wanneer zweten een rol speelt bij andere huidaandoeningen of bij stoornissen in warmtebalans.

Diagnose is meestal gebaseerd op klinische evaluatie en anamnese; bij sommige aandoeningen kunnen aanvullende tests worden gebruikt om zwetingspatronen in kaart te brengen. Behandeling varieert per aandoening: hyperhidrose kan worden behandeld met antiperspiranten, orale anticholinergica, botulinumtoxin-injecties, iontoforese en in ernstige gevallen chirurgische opties zoals thoracale sympathicotomie. Miliaire uitslag verdwijnt vaak met afkoeling en afscherming; hidradenitis suppurativa vereist meestal antibiotische en anti-inflammatoire therapie en soms chirurgische ingrepen. Preventie en management van anhidrose/hypohidrose richten zich op het voorkomen van hittegerelateerde complicaties.