zuiveringssnelheid

Zuiveringssnelheid is de snelheid waarmee onzuiverheden uit een stof of systeem worden verwijderd door een zuiveringsproces. De term wordt gebruikt in diverse disciplines, zoals water- en afvalwaterzuivering, luchtzuivering, chemische zuivering en laboratoriumtechnieken (filtratie, chromatografie, dialyse). De zuiveringssnelheid hangt af van het soort onzuiverheid, de drijvende kracht achter het proces (concentratiegradiënt, drukverschil) en van de toegepaste methode (biologische afbraak, adsorptie, filtratie, membraanfiltratie).

Meet- en evaluatiemethoden: om de zuiveringssnelheid te kwantificeren worden vaak eenheden als volumestroom (liter per uur, m3 per dag), verwijderingspercentage per tijd (%/t) of bij membranen de permeatflux (L/m2.h) gebruikt. In continue systemen geeft de volumetrische verwijderingssnelheid aan hoeveel vloeistof wordt behandeld; de verwijderingsgraad geeft aan welk deel van een specifieke onzuiverheid in een gegeven periode is verwijderd.

Factoren die de zuiveringssnelheid beïnvloeden zijn onder meer de eigenschappen van de onzuiverheden (concentratie, reactiviteit), procesontwerp (reactortype, contacttijd, membraan poreuze eigenschappen), operationele omstandigheden (temperatuur, pH, stromingssnelheid) enfenomenen als fouling en verontreinigingsopbouw die de prestaties verminderen.

Toepassingen en voorbeelden: in waterzuivering bepaalt de zuiveringssnelheid hoe snel verontreinigingen zoals organische stoffen, stikstof of micro-organismen afnemen. In laboratoriumzuivering bepaalt deze snelheid hoe snel een stof wordt gescheiden of gezuiverd. In medische situaties, zoals dialyse, spreekt men over clearance: de snelheid waarmee afvalstoffen uit het bloed worden verwijderd. Omdat zuiveringssnelheid schaalafhankelijk is, kunnen waarden bij proefopstellingen afwijken van industriële systemen.