wrijvingsdemping

Wrijvingsdemping is een vorm van demping waarbij trillingen en bewegingen energie verliezen door wrijving tussen twee contactoppervlakken. De verloren energie wordt voornamelijk omgezet in warmte. Deze demping ontstaat wanneer tegen elkaar aangedrukte oppervlakken langs elkaar schuiven of met elkaar stoten, waardoor weerstand ontstaat tegen de relatieve beweging.

Het mechanisme is over het algemeen niet-lineair en kan afhangen van de normale druk tussen de oppervlakken, de materialen en de oppervlakteafwerking, en van de aanwezige smering. De wrijvingskracht ligt doorgaans rond F = μN, waarbij μ de wrijvingscoëfficiënt en N de normale kracht is. In de praktijk kan μ variëren met temperatuur, slijtage en snelheid, wat leidt tot effecten zoals stick-slip bij lage snelheden en verschillende dempingsniveaus bij verschillende cycli. De snelheid-afhankelijkheid wordt soms weergegeven door de Stribeck-curve, waarin de demping kan afnemen of juist toenemen naargelang de relatieve snelheid toeneemt.

Toepassingen van wrijvingsdemping omvatten droge frictiedempers in mechanische systemen, rem- en koppelingsmechanismen, vibratiedemping in apparatuur en structurele demping zoals seismische frictiedempers. In automotive ophangingen en consumentenapparatuur worden vaak frictiedempers toegepast vanwege eenvoud, robuustheid en compacte vorm.

Voordelen zijn onder meer robuustheid, weinig onderhoud, geen vloeistoffen en brede operationele range. Nadelen zijn slijtage, leeftijdsafhankelijkheid van de demping, geluidsoverlast en soms beperkte voorspelbaarheid en modellering. Ontwerpkeuzes richten zich op de combinatie van materiaalparen, oppervlaktefinishing, normale belasting, en mogelijke smering om gewenste dempingsniveaus te bereiken.