wetgevingsprocedure

De term wetgevingsprocedure verwijst naar het geheel van stappen waarmee wetten worden voorbereid, behandeld en vastgesteld binnen een rechtsstaat. In Nederland omvat deze procedure doorgaans de stappen van initiatief, ontwerp, advies, behandeling en bekrachtiging, gevolgd door publicatie en inwerkingtreding.

Een wetsvoorstel kan afkomstig zijn van de regering of van de Kamerleden. Bij regeringsvoorstellen wordt meestal een ontwerp van wet opgesteld. Voorafgaand aan indiening kan er informatie ingewonnen en advies gevraagd worden, onder meer van de Raad van State, die een advies geeft over constitutionele en juridische aspecten. Ook kan er een publieke consultatie plaatsvinden om input uit het veld te verzamelen.

Tijdens de behandeling in de legislatuur (waarbij de Tweede Kamer doorgaans de eerste lezing doet en amendementen mogelijk maakt) kunnen commissies en de plenaire zitting voorstellen wijzigen. Na goedkeuring door de Tweede Kamer volgt vaak nog een behandeling in de Eerste Kamer. Indien beide kamers instemmen, wordt de wet bekrachtigd en gepubliceerd in het Staatsblad, waarna zij in werking treedt op de datum die in de wet is vastgelegd. Soms treedt zij met uitgestelde of gefaseerde ingang in werking.

Belangrijke actoren zijn de regering, de Tweede en de Eerste Kamer, en de Raad van State. In de Europese Unie kan een vergelijkbaar proces bestaan op Europees niveau, waarbij de Raad en het Europees Parlement in veel gevallen gezamenlijk wetgeving vaststellen via een Ordinary of Special Legislative Procedure.

Samengevat beschrijft de wetgevingsprocedure de route van plan tot wet, inclusief bestuurlijke input, parlementaire behandeling, juridisch advies, publieke inbreng, bekrachtiging en formele publicatie en inwerkingtreding.