vermogensconcentratie

Vermogensconcentratie verwijst naar de verdeling van rijkdom in een economie, waarbij een relatief klein deel van huishoudens een aanzienlijk deel van het totale nettovermogen bezit. Nettovermogen omvat alle financiële bezittingen en onroerend goed minus kortlopende en langlopende schulden. De mate van concentratie wordt vaak uitgedrukt via de aandelen van het vermogen die in de handen zijn van de top 1% of top 10%, maar ook via de Gini-coëfficiënt voor vermogen en vergelijkbare maatstaven.

Oorzaken zijn onder meer lange-termijn verschillen in rendement op kapitaal ten opzichte van inkomen, erfenissen en intergenerationele overdrachten, beleid en belastingen, globalisering en technologische verandering, evenals ontwikkelingen op financiële markten en schuldstructuren. Vermogensgroei kan sneller verlopen dan inkomensgroei door samengestelde rendementen, waardoor ongelijkheid toeneemt.

Gevolgen van vermogensconcentratie zijn onder meer invloed op politieke macht, investerings- en consumptiepatronen, en sociale mobiliteit. Het debat over effecten op economische groei en stabiliteit is verdeeld; sommige studies suggereren dat hoge vermogensconcentratie risico’s voor financiële stabiliteit en effectieve vraag met zich meebrengt, terwijl anderen wijzen op dynamiek die investeringen kan stimuleren.

Beleidsopties omvatten maatregelen voor herverdeling zoals vermogensbelasting, erfbelasting, hogere progressiviteit van inkomstenbelasting, efficiëntere heffing op kapitaalinkomsten en eigendomsbelastingen; daarnaast versterkte sociale uitkeringen en maatregelen tegen belastingontwijking. Data en vergelijkingen komen uit bronnen zoals World Inequality Lab, Credit Suisse Global Wealth Databook en OECD.

Vermogensconcentratie is een complex en veelgedimensioneerd fenomeen, met hoge interacties tussen economisch beleid, marktdynamiek en demografie.