belastingontwijking

Belastingontwijking is het gebruik van wettelijke fiscale regels en constructies om de belastingdruk te verlagen. Het verschilt van belastingontduiking, waarbij inkomsten of winsten illegaal worden verhuld of valse aangiften worden gedaan. Belastingontwijking valt doorgaans binnen de wet, maar kan als onrechtvaardig of oneerlijk worden ervaren.

Er bestaan verschillende vormen van belastingontwijking. Sommige vormen bestaan uit legale fiscale planning die gebruikmaakt van beschikbare faciliteiten en tarieven. Andere vormen zijn agressieve planningsstrategieën die regels proberen te omzeilen of winsten verschuiven naar lagebelastingsjurisdicties. Het onderscheid tussen legale en illegale praktijken kan soms grijs zijn en hangt af van interpretatie en toezicht.

Voorbeelden van veelbesproken technieken zijn onder meer transferpricing en prijszetting tussen groepsmaatschappijen om winst naar lage-belastinglanden te verplaatsen; renteaftrek en schuldfinanciering (thin capitalization); gebruik van patent- of innovatiebox-regelingen; inzet van offshorehoudsters en hybride mismatches; en verplaatsing van intellectueel eigendom. Dergelijke praktijken maken vaak gebruik van internationale regelingen en nationale fiscale regels om belasting te minimaliseren zonder formeel te frauderen.

Internationale regelgeving richt zich op het beperken van belastingontwijking via instruments zoals OCED BEPS, EU-ATAD 1 en 2, en nationale maatregelen zoals CFC-regels en substantieregels. Verduidelijking en transparantie worden versterkt door rapportage zoals country-by-country reporting en openbaarmaking van fiscale rulings. Bedrijven worden aangemoedigd om echte economische substantie te tonen in de jurisdicties waar zij actief zijn.

Impact en debat: belastingontwijking kan leiden tot inkomstenverlies voor overheden, oneerlijke concurrentie en bredere maatschappelijke onvrede. Beleid landt via strengere regels, bredere samenwerking en verbetering van transparantie om de belastinggrondslag te beschermen.