verhaalherinnering

Verhaalherinnering is het vermogen om een verhaallijn, de personages en de settings die men heeft gehoord, gelezen of gezien te herinneren. Het kan gaan om fictieve verhalen, volksverhalen of persoonlijke vertellingen. Verhaalherinnering omvat zowel de inhoud als de structuur en de volgorde van gebeurtenissen, en wordt beïnvloed door de manier waarop men het verhaal begrijpt en eraan meewerkt tijdens de eerste kennismaking.

Cognitieve processen bij verhaalherinnering omvatten encoding, opslag en retrieval. Tijdens encoding worden verhalende elementen vastgelegd in zowel episodische als semantische geheugenlagen. Mensen onthouden vaak de kernboodschap of de volgorde van gebeurtenissen, terwijl details kunnen variëren. Bij retrieval is het geheugen reconstructief, waardoor men ontbrekende details kan aanvullen op basis van context, verwachtingen en voorkennis.

Invloedfactoren en variatie: Leeftijd, taalvaardigheid, begrip en voorkennis beïnvloeden wat en hoe iemand een verhaal onthoudt. Aandacht, herhaling en sociale vertelmomenten vergroten de retentie. Emotionele inhoud kan de nauwkeurigheid en duur van herinneringen versterken, terwijl interferentie en vervaging tot vervormingen kunnen leiden. Verhalen die men actief interpreteert of herhaald beluist, worden meestal beter onthouden.

Toepassingen en verwante begrippen: In onderwijs en literatuurstudie wordt verhaalherinnering gebruikt om begrip te beoordelen en leesstrategieën te ontwikkelen. In de klinische context kan reminissentie-therapie bij ouderen cognitieve stimulatie en psychosociaal welzijn bevorderen. In onderzoek wordt gekeken naar narratieve transport, reconstructie van herinneringen en de relatie tussen herinnering, taal en verbeelding.