veiligheidsevaluaties

Veiligheidsevaluaties zijn gestructureerde processen om gevaren te identificeren, risico's te beoordelen en maatregelen te testen die veiligheid waarborgen. Ze worden toegepast in diverse sectoren, zoals de industrie, productie, transport, ICT en gezondheidszorg, met het doel letsel, schade aan eigendommen en milieu-impact te voorkomen. Daarnaast dienen ze om te voldoen aan wet- en regelgeving en om veilige ontwerp- en bedrijfsbeslissingen te ondersteunen.

Het evaluatieproces omvat scoping en planning, het identificeren van gevaren, het beoordelen van risico's (kwalitatief of kwantitatief), en het evalueren van de effectiviteit van bestaande controles. Indien nodig worden aanvullende maatregelen geadviseerd. De bevindingen worden vastgelegd in documenten zoals een safety case of risk register, met vermelding van veronderstellingen, data en aannames. Periodieke her-evaluatie en monitoring zijn gebruikelijk in omgevingen met veranderende risico's.

Veelgebruikte methoden en technieken zijn onder meer FMEA, HAZOP, FTA, bow-tie, en probabilistische risicobeoordeling. Sectorale normen bepalen specifieke vereisten, zoals ISO 45001 voor arbeidsveiligheid, ISO 14971 voor medische apparaten, ISO 26262 voor voertuigveiligheid, en IEC 61508/61511 voor functionele veiligheid. In software en systemen wordt vaak gekeken naar veiligheidseisen, integratie in ontwerp en beveiligings- en redundantiemaatregelen.

Uitkomsten van veiligheidsevaluaties omvatten prioritering van veiligheidstoepassingen, ontwerpwijzigingen, operationele procedures, training en toezicht. Ze leveren input voor besluitvorming, investeringen en compliance-audits. Beperkingen zijn onder meer afhankelijkheid van beschikbare data en het toepassingsgebied, onzekerheden in risicobeoordelingen en de dynamiek van operationele omstandigheden; evaluaties zijn daarom doorgaans iteratief en continu.