uitgediept

Uitgediept is een Nederlands woord dat kan functioneren als bijvoeglijk naamwoord en als voltooid deelwoord van het werkwoord uitdiepen. Het geeft aan dat iets tot in detail is onderzocht, verhelderd of verklaard, en daarmee verder is gegaan dan een oppervlakkige behandeling. In die betekenis wordt het vooral gebruikt bij beschrijvingen van onderzoeken, analyses, rapporten en interviews die diepere oorzaken, relaties of implicaties blootleggen.

Etymologie en structuur: uitdiepen bestaat uit het prefix uit-, het woord diep en het werkwoord vormen; de combinatie geeft een proces van diepgaand graven of nader onderzoeken weer. Het participium eindigt op -d, waardoor uitgediept zowel als bijvoeglijk naamwoord als voltooide deelwoord kan functioneren. In zinnen kan het predicatief gebruikt worden ('Het rapport is uitgediept') of attribuutief ('een uitgediept beeld').

Gebruik en collocaties: in academische, journalistieke en beleidscontexten duidt uitgediept op een hoger niveau van analyse dan oppervlakkig of summier. Veelvoorkomende uitdrukkingen zijn bijvoorbeeld een uitgediept beeld, een uitgediepte analyse of een uitgediept onderzoek. Het begrip roept vaak associaties op met grondigheid en systematiek, al is het in sommige contexten formeler klinkend dan alternatief gebruikte woorden zoals diepgaand of grondig.

Nauwkeurigheid en nuance: hoewel uitgediept correct kan zijn, is het in dagelijkse taal minder courant; diepgaand en grondig komen daar vaker voor. Zie ook: diepgaand, grondig, uitdiepen, diepduik.