triboelectricitet

Triboelectriciteit, ook wel het tribo-elektrische effect genoemd, is een vorm van elektrische lading die ontstaat wanneer twee verschillende materialen in contact komen en daarna weer van elkaar scheiden. Door het contact kunnen elektronen van het ene materiaal naar het andere bewegen, waardoor elk oppervlak een tegengestelde lading krijgt.

Het precieze gedrag hangt af van de materialen en hun eigenschappen. Materialen verschillen in hun neiging elektronen af te staan of op te nemen; deze neiging bepaalt welke stof na wrijving positief of negatief geladen wordt. De opbouw van lading kan worden voorspeld met de tribo-elektrische reeks, een volgorde van materialen volgens hun tendens tot verlies of opname van elektronen.

Omstandigheden zoals vochtigheid en oppervlaktestructuur beïnvloeden de lading. Bij droog weer kan een aanzienlijke statische spanning ontstaan; hogere vochtigheid vergemakkelijkt de afvoer van lading, waardoor de opbouw sneller verdwijnt.

Toepassingen zijn onder andere in xerografie en kopiër- en printerprocessen, waar oppervlakken en toner elektrostatisch worden geladen om de afstelling van de deeltjes te sturen. Ook elektrostatische precipitatie, textiel- en kunststofindustrie en sensorische systemen maken gebruik van tribo-elektrische effecten. In moderne technologie verdienen tribo-elektrische generatoren (TENG) aandacht als manier om mechanische energie om te zetten in elektriciteit.

Historisch werd de waarneming van contactladingen verhandeld aan de vroegere waarnemingen van onderzoekers zoals William Gilbert. De term tribo-elektrisch verwijst naar wrijven (tribo) en elektrificatie.