traanproductie

Traanproductie is het proces waarbij tranen worden geproduceerd door de traanklier en aanverwante klieren, met als belangrijkste doel het oog te bevochtigen, beschermen tegen uitdroging en microbieel letsel, en het oogoppervlak schoon te houden. De traanklier maakt voornamelijk het waterige gedeelte van de traanfilm aan, terwijl andere klieren bijdragen aan de samenstelling.

Anatomie en samenstelling: De belangrijkste structuren zijn de traanklier (glandula lacrimalis) en de traanklieren van Krause en Wolfring, de traancanaliculi, het traankanaalstelsel en de neustraankanaal. De traanfilm bestaat uit drie lagen: een lipidelaag (uitwendig, geproduceerd door de meibomklieren), een waterige laag (uit de traanklier) en een mucinelaag (uit conjunctivale gobletcellen). Deze lagen smeren, hydrateren en stabiliseren het oogoppervlak en verbeteren de optische kwaliteit.

Innervatie en productie: De traanklier wordt voornamelijk gestimuleerd door parasympathische innervatie via de nervus facialis ( VII ), die via het nervus petrosus maior naar het pterygopalatine ganglion gaat en vervolgens via takken naar de traanklier. Aansturing kan veranderen bij emotie, irriterende factoren of droogte.

Drainage en turnover: Tranen worden afgevoerd via de puncta lacrimalia aan de medialen randen van de boven- en onderooglidrand, door de canaliculi naar het lacrimal sac, en verder door het nasolacrymal kanaal naar de neusholte. De rotatie en verdeling van het traanfilm vindt continu plaats.

Functie en klinische aspecten: Tranen beschermen en bevochtigen het oog, verwijderen stof en microben, en leveren immuunbescherming via enzymen en IgA. Verstoorde productie of drainage kan leiden tot droge ogen (keratoconjunctivale droogte) of overmatig tranen (epiphora), bijvoorbeeld door ontsteking, obstructie of dry eye-syndroom. Er zijn verschillende typen tranen: basale, reflex en emotionele tranen, die doorgaans in samenstelling kunnen variëren.