tolerantielijsten

Tolerantielijsten zijn lijsten die vastleggen welke afwijkingen of grenswaarden in een proces, product of systeem als acceptabel worden beschouwd. Ze vormen concrete specificaties die bepalen welke variatie binnen de normen valt en welke variatie als non-conformiteit telt. Het doel is om consistentie, compatibiliteit en veiligheid te waarborgen en objectieve criteria te bieden voor inspectie en acceptatie.

Tolerantielijsten worden opgesteld door fabrikanten, keuringsorganisaties, normeninstituten, leveranciers en regelgevende instanties, vaak voor een specifiek domein zoals productie, meetapparatuur, software of bouwwerkzaamheden. Een tolerantielijst bevat doorgaans numerieke grenzen, de bijbehorende meeteenheden en het type tolerantie, bijvoorbeeld afmetingen, gewicht of prestaties. Vaak worden meerdere varianten onderscheiden, zoals productie-toleranties, assemblage-toleranties of softwareparameters.

Gebruik en beheer van tolerantielijsten vindt plaats binnen kwaliteitszorg, inkoop en productieplanning. Ze dienen als basis voor inspectiecriteria en acceptatiebeslissingen; bij afwijkingen kan productie stilgelegd worden of kan een onderdeel worden afgekeurd. Tolerantielijsten worden periodiek herzien wanneer normen wijzigen of wanneer procesinzichten veranderen. Digitalisering maakt het mogelijk om toleranties te koppelen aan automatische validatie in workflows en QA-systemen.

Voorbeelden zijn onder meer lengtetoleranties zoals ±0,05 mm, spanningsbereiken zoals 3,0–3,3 V voor elektronische componenten, of responstijd-eisen in softwaretoepassingen. Tolerantielijsten sluiten aan bij bredere concepten als specificaties en normen, en dragen bij aan eenduidige kwaliteits- en prestatie-eisen.