productietoleranties

Productietoleranties verwijzen naar de toegestane afwijkingen ten opzichte van een nominale maat of vorm die in een productontwerp is vastgesteld. Ze bepalen hoeveel een geproduceerd onderdeel mag afwijken en of het nog past bij het geheel, zoals bij assemblages of onderdelen met beweging.

Toleranties worden meestal op tekeningen en specificaties vastgelegd en kunnen worden uitgedrukt als grenzen of als plus/min-waarden. Bilaterale toleranties geven gelijke afwijking aan beide zijden van de nominale maat (bijv. 50,0 mm ± 0,05 mm). Unilaterale toleranties beperken de afwijking aan één kant, bv. 50,0 mm +0,10 / -0,00.

Er is een onderscheid tussen dimensionale toleranties en geometrische toleranties. Dimensionale toleranties betreffen afmetingen zoals lengte of diameter. Geometrische toleranties beschrijven vorm-, oriëntatie-, positie-, of ruimtelijke afwijkingen zoals vlakheid, rondheid, paralleliteit of run-out. Geometrische toleranties worden vaak vastgelegd volgens systemen zoals Geometrische Dimensionering en Toleranties (GDT).

Standards: dimensionale toleranties worden vaak bepaald volgens ISO 286; geometrische toleranties volgens ISO 1101, terwijl ASME Y14.5 in de VS gangbaar is. DIN- en andere regionale normen komen ook voor.

Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met de functie, samestelde delen en de gewenste productiekosten. Toleranties beïnvloeden stack-up, interchangeability en de benodigde productiefaciliteit; strakkere toleranties verhogen kosten en vereisen betere meet- en productieprocessen.

Inspectie en kwaliteitscontrole omvatten metingen met geschikte meetinstrumenten en statistische procescontrole om te controleren of onderdelen binnen de vastgestelde toleranties vallen.