subjectief

Subjectief is een bijvoeglijk naamwoord dat verwijst naar wat gebaseerd is op iemands persoonlijke opvattingen, gevoelens, voorkeuren of ervaringen. Het beschrijft waarnemingen of oordelen die door een individu worden gevormd en die kunnen variëren tussen personen. Het tegenovergestelde is objectief, wat feitelijk, controleerbaar of onafhankelijk van persoonlijke mening is.

Etymologisch komt het woord uit het Frans subjectif, via het Latijn subjectivus; het is afgeleid van subjectus 'onderworpen', en heeft in het Nederlands de betekenis van 'behoorlijk aan het subject gebonden' overgenomen.

In de filosofie en epistemologie verwijst subjectiviteit naar de positie van het denkende subject en de rol van bewustzijn bij het vormen van kennis. Filosofen zoals Husserl en Kant hebben besproken hoe waarneming en begrip altijd door het subject worden gekleurd. In de psychologie en sociale wetenschap duidt subjectiviteit op de invloed van emoties, verwachtingen en context op waarneming en oordeel.

Toepassingen en aandachtspunten: subjectieve beoordelingen zijn gebruikelijk bij kunst, smaak en meningsvorming. In wetenschappelijk onderzoek wordt geprobeerd bias te beperken door objectieve metingen, pre-registratie en dubbelblinde procedures. Bewustzijn van subjectiviteit helpt bij interpretatie van resultaten en bij het verstaan van verschillende perspectieven.