struikelpartij

Struikelpartij is in de Nederlandse politieke discussie een term die verwijst naar een partij die tijdens coalitieonderhandelingen fungeert als een struikelblok. De uitdrukking is letterlijk afgeleid van het woord struikelblok en suggereert dat onderhandelingen kunnen vastlopen door onverzettelijke eisen of veto's van die partij. Een struikelpartij hoeft niet per definitie weinig stemmen te halen; het gaat om de rol die een partij speelt in het proces van vorming van een kabinet, en of zij door haar eisen de weg naar een meerderheidsakkoord belemmert.

De term verschijnt regelmatig in media en politiek commentaar tijdens of na verkiezingen wanneer coalities nodig zijn om een meerderheid in de Tweede Kamer te vormen. Het is een aanduiding voor een partij die door haar voorwaarden of politieke lijnen een stabiele coalitie moeilijk maakt. Het label kan tijdelijk zijn en afhankelijk van het verloop van onderhandelingen.

Effecten van een struikelpartij kunnen langere formatieperiodes, verschuivingen in beleidsplannen of het alternatief van een minderheidskabinet en later verkiezingen betekenen. Het begrip illustreert de dynamiek van een meerpartijenstelsel waarin compromissen doorgaans onmisbaar zijn.

Het fenomeen benadrukt de rol van informateurs, verkenners en coalitieafspraken in het Nederlandse systeem.