stenenverwijdering

Stenenverwijdering is een verzamelnaam voor medische procedures die gericht zijn op het verwijderen van stenen (calculi) uit het lichaam. Stenen kunnen voorkomen in verschillende organen, vooral in de nieren en urinewegen, maar ook in galwegen en soms andere delen van het lichaam. De behandeling is bedoeld om obstructie, pijn of infectie te verlichten en de mogelijke schade aan organen te voorkomen.

Veelvoorkomende typen stenen zijn nierstenen en urinewegestenen, galstenen in de galwegen en in zeldzamere gevallen stenen uit speekselklieren. De stenen bestaan doorgaans uit calciumoxalaat, calciumfosfaat of urinezuur, maar de samenstelling varieert per patiënt. De behandeling wordt afgestemd op locatie, grootte en symptomen.

Behandelingsopties variëren per soort en omvang van de stenen. Extracorporale schokgolflithotripsie (ESWL) breekt stenen zodat ze via de urine kunnen passeren. Ureterorenoscopie met laser- of basketlithotripsie verwijdert stenen rechtstreeks via een endoscoop. Percutaan nefrolithotomie (PCNL) is een grotere ingreep voor grote nierstenen. Voor galstenen kan ERCP worden toegepast om stenen te verwijderen, eventueel gevolgd door cholecystectomie bij aanhoudende symptomen. Daarnaast kan medische expulsietherapie en urine-alkalinisatie helpen bij uraatstenen.

Indicaties voor verwijdering zijn obstructie met pijn of infectie, verergering van symptomen of nadelige effecten op de nierfunctie. De keuze van de methode hangt af van steenlocatie, grootte en patiëntfactoren; kleinere stenen passeren vaak spontaan, terwijl grotere stenen interventie vereisen.

Risico’s en complicaties variëren per ingreep maar kunnen infectie, bloedingen, letsel aan urinewegen of galwegen en resten van stenen omvatten. Na verwijdering volgt vaak steenanalyse en preventie, zoals voldoende hydratatie, dieetmaatregelen en medicatie om recidief te voorkomen. Regelmatige opvolging is gebruikelijk om herhaling te voorkomen.