staatssteun

Staatssteun is elk voordeel of subsidie dat door overheden of publieke instanties aan een onderneming of groep ondernemingen wordt verleend en dat de mededinging op de interne markt van de EU kan beïnvloeden. In de EU-regelgeving gaat staatssteun niet vrijuit; het valt onder de staatssteunregels, met name de artikelen 107–109 VWEU, en onder aanvullende regels zoals de Algemene vrijstellingsverordening (GBER) en de de minimis-regeling.

Staatssteun kan vele vormen aannemen: directe subsidies, belastingvoordelen, garanties, gunstige leningen, gratis of tegen een gereduceerde prijs verkrijgbare gronden, voorkeursbehandeling bij aanbestedingen of andere selectieve voordelen die aan een specifieke onderneming of sector worden verleend.

Als een maatregel staatssteun vormt, moet deze doorgaans vooraf worden gemeld aan de Europese Commissie en worden goedgekeurd, tenzij zij onder een vrijstelling valt. De de minimis-regeling biedt bijvoorbeeld een drempelbedrag (meestal 200.000 euro over drie jaar voor de meeste sectoren). De Algemene vrijstellingsverordening (GBER) dekt categorieën zoals onderzoek en innovatie, regionale steun, milieubescherming en werkgelegenheid. Als de Commissie van oordeel is dat de maatregel de interne markt ongunstig beïnvloedt, kan terugbetaling met rente worden opgelegd of de maatregel worden verboden.

Staatssteun is bedoeld om marktfalen aan te pakken of overheidsdoelstellingen te realiseren, bijvoorbeeld innovatie, regionale ontwikkeling, milieu, werkgelegenheid of cultuur, mits de steun proportioneel, transparant en noodzakelijk is en de concurrentie niet onnodig vervalst.

In Nederland is staatssteun onder toezicht van de ACM (Autoriteit Consument & Markt) en, voor EU-goedkeuring, van de Europese Commissie. Overheidssteun dient te voldoen aan de regels en kan bij overtreding worden teruggevorderd.