spatiaalien

Spatiaalien is een term die in Nederlandse sciencefiction en populaire wetenschap wordt gebruikt om buitenaardse wezens te beschrijven wier bestaan onlosmakelijk verbonden is met ruimte of met de manipulatie van ruimtelijke dimensies. In fictieve werken kunnen spatiaalien reizen of communiceren door het benutten van wormgaten, ruimtelijke vouwingsmechanismen of hogere dimensies, waardoor snelle verplaatsing of exotische vormen van contact mogelijk zijn.

Oorsprong en gebruik: Het concept komt voor in Nederlandstalige fictie en kritiek als een generieke aanduiding voor aliens die verband houden met ruimte-tijdfenomenen. Het is geen formele wetenschappelijke categorie, maar een vertel- of thematische trope.

Kenmerken: De voorstellingen variëren, maar gemeenschappelijke elementen zijn technologie en biologie die op enorme schaal zijn aangepast, een niet-Euclidische waarneming van ruimte en maatschappelijke systemen die worden gevormd door kosmologische omgevingen. Sommige uitbeeldingen benadrukken vreedzaam toezicht of interstellair diplomatiek contact; andere presenteren spatiaalien als vormende krachten die verbonden zijn aan de structuur van het universum.

Representatie in media: Spatiaalien komen voor in romans, strips, films en videogames, vaak als kernpunten voor thema’s over kosmologie, de aard van ruimte en de grenzen van menselijke technologie.

Relatie met wetenschap: Hoewel geïnspireerd door echte fysische concepten zoals relativiteit, wormgaten en extra dimensies, blijven spatiaalien fictieve constructen die dienen om speculatieve vragen over ruimte, reizen en contact te onderzoeken.

Zie ook: alien, buitenaards, space opera, wormgat, sneller-dan-lichtreizen.