semantieke

Semantieke is een bijvoeglijk naamwoord dat in het Nederlands wordt gebruikt om zaken aan te duiden die met semantiek te maken hebben. Semantiek is de studie van betekenis in taal en tekens. Het woord semantieke verschijnt in samengestelde termen zoals semantieke analyse, semantieke relaties of semantieke veranderingen en geeft aan dat die termen betrekking hebben op betekenis.

Etymologie: Semantiek komt van het Griekse semantikos, 'betekenis dragend', via Latijn en Frans sémantique; in het Nederlands is het via leenwoorden terechtgekomen. De bijvoeglijke vorm semantieke is een afgeleide die veel voorkomt in vakjargon en in samengestelde termen.

Domeinen en gebruik: Het begrip semantieke wordt vooral gebruikt binnen de linguïstiek en de filosofie van de taal, maar ook in informatica en kunstmatige intelligentie, waar het gaat om semantische representatie en begrip van teksten. Veelgebruikte aanduidingen zijn onder meer semantische relaties (synoniemen, antoniemen, hyponiemen), semantische rollen en semantische veranderingen door de tijd.

Kernconcepten: Binnen de linguïstiek onderscheiden onderzoekers lexicale semantiek, die de betekenis van woorden bestudeert, en compositionalele of formele semantiek, die betekenis van zinnen afleidt uit de betekenis van woorden en de syntaxis. In de filosofie van de taal worden modeltheoretische en possible-world semantics gangbaar. In de computerwetenschap is distributionele semantiek (vector- of embedding-gebaseerde representaties) belangrijk.

Betekenis en toepassingen: Semantieke analyse en representatie vormen de basis voor taalbegrip, vertaling, informatieopvraging en de ontwikkeling van het Semantische Web. Zie ook semantiek, pragmatiek, ontologie.