schouderluxaties

Schouderluxaties zijn een letsel waarbij de kop van de humerus uit de glenoïdkom van het schoudergewricht verspringt. De meest voorkomende vorm is de anterior luxatie, terwijl posterior luxaties vaak optreden bij epileptische aanvallen of elektroshock; luxatio erecta is zeldzaam.

Symptomen ontstaan plotseling na een val of krachtzet en omvatten hevige pijn, onmiddellijke beperking van beweging van de arm, een afwijkende stand van de schouder en vaak een kenmerkende houding waarbij de arm georiënteerd lijkt te blijven in een beschermende positie. Controle op vaat- en zenuwaansluitingen is noodzakelijk, met aandacht voor pijn, gevoelsstoornissen en kracht in de arm.

Diagnose gebeurt op basis van klinisch beeld en beeldvorming. Röntgenfoto’s met afmetingen in AP- en axillaire projectie vormen de standaard; aanvullende beelden zoals scapula-Y, CT of MRI kunnen bot- en weke delen letsels tonen en helpen bij het plannen van de behandeling. Bij verdenking op schade aan het labrum of de kop- en glenoïdstructuren kan MRI relevant zijn.

Behandeling in de acute fase omvat pijnstilling of sedatie en gesloten reductie van de kop terug naar de glenoïdkom. Immobilisatie met een sling duurt meestal ongeveer 2 tot 3 weken bij volwassenen, gevolgd door gefaciliteerde revalidatie. Revalidatie focust op gecontroleerde mobiliteit, versterking van de rotator cuff en stabilisatie van het schouderblad, en voorkomt stijfheid. In gecompliceerde gevallen of bij irreducerbare luxaties, of bij aanzienlijke fracturen, kan chirurgie noodzakelijk zijn.

Complicaties omvatten axillaire zenuwletsels, recidiverende luxaties (vooral bij jonge sporters), en bot- of labraalloestelsels zoals Bankart-lesie of Hill-Sachs-laesie. Prognose is over het algemeen goed na tijdige behandeling, maar recidief is vooral een risico voor jonge actieve personen. Rehabilitatie speelt een sleutelrol in terugkeer naar sport en dagelijkse activiteiten.