schaduwvrije

Schaduwvrije is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat beschrijft wat vrij is van schaduw of niet door schaduw wordt beïnvloed. Een schaduwvrije plek, gevel, dak of zone biedt ongehinderd zonlicht gedurende een relevante periode. De exacte betekenis hangt af van de context en van de tijdspanne waar men naar kijkt.

In architectuur en stedelijke planning wordt schaduwvrije vaak gebruikt om gebieden aan te duiden die geen hinder ondervinden van omliggende gebouwen, bomen of overkappingen. Dergelijke zones kunnen relevant zijn voor zonne-energie, buitenruimtegebruik of comfort, omdat ze een betrouwbare toegang tot zonlicht bieden.

In de zonne-energiesector spreekt men soms van schaduwvrije installaties of schaduwvrije tracés. Hierbij gaat het om plekken waar zonnepanelen geen last hebben van schaduw van nabijgelegen structuren, waardoor de opbrengst optimaal blijft. Schaduwanalyse en zonnestatusdiagrammen dienen dan als hulpmiddel om schaduwvrije conditions te bepalen.

In de landbouw en tuinbouw kan schaduwvrij verwijzen naar een positie of standplaats die maximale zonlichttoetreding biedt voor gewassen die veel zon nodig hebben. Ook in fotografie en beeldvorming kan men spreken van schaduwvrije belichting, waarmee men een verlichting beschrijft zonder duidelijke of storende schaduwen.

Samengevat is schaduwvrije een veelzijdig begrip dat per vakgebied anders wordt toegepast, maar overal draait het om aanwezigheid van voldoende zonlicht zonder hinder van schaduw. Vertalingen naar het Engels zijn onder meer shadow-free of unshaded.