schaduwen

Schaduwen ontstaan wanneer een object het licht blokkeert en zo een gebied achter het object onthoudt waar minder of geen licht valt. Een schaduw ontstaat alleen bij een lichtbron die richting geeft, en verdwijnt als de lichtbron ontbreekt of het object geen licht meer blokkeert. De rand van een schaduw wordt bepaald door de vorm van het object en de grootte en afstand van de lichtbron.

Er bestaan verschillende soorten schaduwen. De volledige schaduw, of umbra, is het gebied waar geen enkel lichtpunt bereikt; de gedeeltelijke schaduw, of penumbra, ontvangt wel licht maar in mindere mate. Tussen deze gebieden kan een overgang ontstaan. De vorm en grootte van een schaduw hangen af van de hoek en grootte van de lichtbron en van de afstand tussen lichtbron, voorwerp en oppervlak waarop de schaduw valt. Bij een groot of dichtbij licht kan de schaduw diffuus en zacht zijn, terwijl een klein of ver verwijderd licht scherpe randen geeft.

In de astronomie spelen schaduwen een belangrijke rol bij verduisteringen. De zonsonderdrukte schaduw die de maan op aarde werpt produces tijdens een zonneverduistering een umbra of penumbra, afhankelijk van de alineering. Omgekeerd werpt de aarde haar schaduw op de maan tijdens een maansverduistering. Schaduwen helpen dan ook bij het modelleren van bewegingen en ruimtelijke verhoudingen in waarnemingen van hemellichamen.

In kunst, fotografie en ontwerp wordt met schaduw gewerkt om diepte, contrast en ruimtelijkheid te suggereren. In digitale beeldvorming en computergraphics spelen schaduwen een cruciale rol bij realistische weergave, waaronder technieken als shadow mapping en globale verlichting. Schaduwen vormen zo een fundamenteel begrip voor zowel natuurkundige optica als creatieve expressie.