satellietconstellaties

Een satellietconstellatie is een groep satellieten die samenwerkt om een gemeenschappelijk doel te realiseren, zoals wereldwijde telecommunicatie, navigatie of aardobservatie. Door meerdere satellieten te gebruiken kan een constellatie continu of bijna continu dekking bieden over de hele aarde, zelfs bij wisselende weersomstandigheden of schaduwperiodes van de zon. De satellieten in een constellatie worden doorgaans verspreid in verschillende banen geplaatst en communiceren met elkaar en met grondondersteuning via uplinks en inter-satellietlinks.

De meeste moderne constellaties bestaan uit satellieten in lage of middelhoge banen (LEO of MEO), hoewel ook geostationaire banen (GEO) bestaan. De hoogte, inclinatie en verdeling over meerdere baansegmenten bepalen dekking, latentie en capaciteit. Een constellatie wordt gecoördineerd door geautomatiseerde vluchtregels, grondstations en mogelijk onderlinge koppelingen tussen satellieten, zodat gebruikers aan de aarde naadloze dienstverlening ervaren.

Voorbeelden: navigatiesatellietconstellaties zoals GPS (VS), GLONASS (Rusland), Galileo (EU) en BeiDou (China). Communicatie-constellaties zoals Starlink (SpaceX), OneWeb en Kuiper (Amazon) beogen wereldwijde breedbanddekking. Aardobservatieconstellaties leveren regelmatige beelden en data; Planet Labs exploiteert bijvoorbeeld een grote vloot kleine satellieten die regelmatige herhaalbezoeken mogelijk maken.

Beleid en uitdagingen: ITU regelt de toewijzing van radiogebieden en banen. Ruimtevaartautoriteiten werken aan ruimtevaartveiligheid, end-of-life procedures en ruimteafvalpreventie. Een belangrijk voordeel van constellaties is wereldwijde dekking, maar tegelijk neemt het risico op botsingen en ruimtepuin toe bij miscommunicatie of lancingsfouten. Ruimteverkeersmanagement (space traffic management) probeert deze risico’s te beperken door coördinatie van posities, lanceringen en de uitfasering van verouderde satellieten.