risicocatalogus

Een risicocatalogus is een gestructureerde inventaris van risico's die binnen een organisatie, project of sector zijn geïdentificeerd. Voor elk risico worden context, oorzaken en mogelijke gevolgen beschreven, vaak meetbaar gemaakt met een inschatting van waarschijnlijkheid en impact. Het doel is om risico’s systematisch te herkennen, te evalueren en te beheren.

Een risicocatalogus bevat doorgaans: korte omschrijving van het risico, categorie, oorzaken en gevolg, waarschijnlijkheid, impact, risicoclassificatie of -score, aanwezige beheersmaatregelen, eigenaar van het risico, resterend risico, geplande mitigatieacties en indicatoren voor monitoring. Verzoeken om herziening en datum van vastlegging zijn vaak opgenomen om de actualiteit te bewaken. Risico’s kunnen worden gegroepeerd op domein, proces of product, en worden vaak gekoppeld aan een risicomatrijs of -matrix om prioriteit te bepalen.

Het risicocatalogus ondersteunt risk management door input voor risk assessment en besluitvorming over risicoacceptatie en mitigatie. Het dient als communicatie- en verantwoordingsinstrument voor bestuur, management en audits, en wordt geïntegreerd in de bredere risicomanagementcyclus (identificatie, analyse, evaluatie, behandeling, monitoring).

De catalogus is een 'levend' document dat regelmatig wordt bijgewerkt na incidenten, veranderende omstandigheden of nieuwe regelgeving. Goed beheer vereist duidelijke eigenaarschap, kwaliteitsborging van de data, en samenhang met andere systemen zoals een risk register en incidentregistratie. Een risicocatalogus kan organisatiebreder zijn of per project of domein bestaan.

In internationaal kader sluit het concept aan bij ISO 31000-risicomanagement en bij sectorale normen die risicobeoordeling en beheersmaatregelen verplichten. Hoewel de exacte vorm kan variëren per organisatie, blijft het centrale doel: zicht houden op relevante risico’s, prioritering en tijdige mitigatie.