procespatronen

Procespatronen zijn herbruikbare beschrijvingen van oplossingen voor terugkerende vraagstukken in processen binnen organisaties of softwareontwikkelingsomgevingen. Een patroon koppelt context en probleem aan een beproefde aanpak, inclusief de benodigde activiteiten, rollen, inputs en outputs, en de verwachte effecten.

Het doel van procespatronen is om consistentie, efficiëntie en leervermogen te bevorderen. Ze faciliteren communicatie tussen stakeholders, versnellen ontwerp- en verbeterprocessen en maken het mogelijk kennis vast te leggen zodat deze bij toekomstige projecten kan worden hergebruikt. Een patroon is meestal niet kant-en-klaar toe te passen zonder aanpassing; het vereist tailoring aan de specifieke context, doelstellingen en randvoorwaarden.

Een typische patroonomschrijving bevat naast de naam en context ook het probleem, de oplossing, de consequenties en concrete implementatie-inzichten. Vaak worden ook voorbeelden of scenarios genoemd en relaties met andere patronen aangegeven. Patronen worden vaak opgenomen in een catalogus of patroontaal die als referentie dient bij procesontwerp, procesmodellering (bijvoorbeeld BPMN-achtige modellen) en procesverbetering.

Toepassingsgebieden omvatten business process management, softwareprocesbeheer, kwaliteitsverbetering en operationele disciplinen. Voordelen zijn onder meer snellere ontwerpcycli, consistente uitvoering en betere overdraagbaarheid van vakkennis; nadelen zijn onder meer de noodzaak voor regelmatig onderhoud en de kans op ongepaste generalisatie als context ontbreekt.

Procespatronen vormen daarmee een structuur om ervaringen te codificeren en systematisch toe te passen bij het inrichten en verbeteren van processen.