prestatietesten

Prestatietesten, in het Nederlands ook wel prestatiestesten genoemd, zijn gestandaardiseerde assessments die meten wat iemand heeft geleerd of bereikt op een bepaald domein. Het doel is leerresultaten te kwantificeren, voortgang te monitoren en beslissingen te ondersteunen, zoals plaatsing, remediering of curriculumontwikkeling. Ze richten zich op mastery van concrete kennis en vaardigheden en onderscheiden zich van vermogen- of intelligentietesten die eerder potentieel meten.

Typen prestatie­testen zijn onder meer normgebaseerde tests, waarin resultaten worden vergeleken met een representatieve groep; criteriumgebaseerde tests, die nagaan in hoeverre een bepaalde set leerdoelen is bereikt; diagnostische tests, die sterke en zwakke kanten van de leerling in kaart brengen; en formatieve of summatieve varianten die respectievelijk tijdens het leerproces feedback geven of aan het eind van een periode resultaten opleveren.

Toepassingsgebieden bestaan vooral in het onderwijs, waar prestatiestesten worden gebruikt om leerlingniveau te bepalen, curricula af te stemmen en schoolprestaties te volgen. Ook in professionele settings komen prestatie­testen voor, bijvoorbeeld bij selectie, competentiebeoordeling of ontwikkelingstrajecten, waar men concreet gewenste vaardigheden en kennis aantoonbaar wil aantonen.

Kwaliteit en interpretatie van prestatie­testen hangen af van psychometrische eigenschappen zoals betrouwbaarheid en geldigheid, evenals van een correcte standaardisering en representatieve normering. Interpretatie vereist aandacht voor mogelijke bias, cultuur- en taalverschillen en de context waarin de test wordt afgenomen.

Beperkingen bestaan onder meer uit het risico van “te veel sturen” van onderwijs, de focus op discrete vaardigheden boven bredere competenties en de beperkte representativiteit van tests voor complexe leer- en werkgebeurtenissen.