intelligentietesten

Intelligentietesten zijn gestandaardiseerde beoordelingsinstrumenten die beogen cognitieve vermogens te meten die samenhangen met leervermogen en probleemoplossend denken. Ze omvatten vaak meerdere subtests die aspecten als verbaal begrip, perceptueel redeneren, werkgeheugen en verwerkingssnelheid peilen. Ze kunnen individueel of in groepsverband worden afgenomen en worden gebruikt bij onderwijsbeslissingen, klinische diagnose en arbeidsselectie, evenals in wetenschappelijk onderzoek.

Veel gebruikte instrumenten zijn de Wechsler-testreeksen (WAIS voor volwassenen, WISC voor kinderen) en de Stanford-Binet, die gecorrigeerde intelligentiequoteringen opleveren met een gemiddelde van 100 en een standaarddeviatie van 15. Ook worden niet-verbalere en cultureel-fairere tests zoals Raven's Progressive Matrices ingezet. Resultaten worden doorgaans geïnterpreteerd met meerdere scores (volledige IQ, subtest-scores) en gegroepeerde normen per leeftijd.

Wetenschappelijke grondslagen: intelligentie wordt gezien als een combinatie van algemene intelligentie (g) en specifieke vaardigheden. Theorieën variëren van een enkele oorzaak (g) tot meerdere facetten van cognitie. Historisch zijn Binet-Simon, Wechsler en Stanford-Binet belangrijke mijlpalen; Raven's matrices en Culture-Fair tests streven naar minder cultureel beïnvloede maatstaven.

Toepassingen en kritiek: intelligentietesten worden gebruikt voor leerproblemen, diagnostiek, prognoses en selectie. Kritiek omvat vragen over culturele bias, testafhankelijkheid, omgevingseffecten en de mate waarin intelligentie alle facetten van succes bepaalt. Resultaten moeten met voorzichtigheid en context geïnterpreteerd worden en door gekwalificeerde professionals beoordeeld worden, vaak naast andere informatiebronnen.

Conclusie: intelligentietesten leveren gestandaardiseerde, herhaalbare metingen van cognitieve functies, maar vangen niet alle vormen van intelligentie en moeten worden toegepast als onderdeel van een bredere evaluatie.