pijnstillend

Een pijnstillend middel, of analgeticum, vermindert pijnsignalen in het lichaam zonder het bewustzijn te beïnvloeden. Pijnstillers worden gebruikt bij zowel acute als chronische pijn, zoals hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn en pijn na een operatie. Ze variëren in sterkte en werkingsmechanisme en zijn vaak in verschillende vormen beschikbaar, al dan niet zonder recept.

Drie hoofdklassen zijn milde pijnstillers (paracetamol), NSAID’s (zoals ibuprofen, naproxen) en sterke pijnstillers (opioïde analgetica zoals morfine). Paracetamol werkt vooral centraal en verlaagt pijn en koorts; NSAID’s remmen de productie van prostaglandinen via COX-enzymen, met pijnstillende en ontstekingsremmende effecten; opioïden blokkeren pijnsignalen in het centraal zenuwstelsel.

Veiligheid en bijwerkingen verschillen. NSAID’s kunnen maagklachten, zweren, nierproblemen en een verhoogd bloedingsrisico geven; paracetamol kan levertoxiciteit veroorzaken bij overdosering; opioïden kunnen leiden tot tolerantie, afhankelijkheid en ademhalingsdepressie. Gebruik altijd de aanbevolen dosering en vermijd gelijktijdig gebruik van meerdere pijnstillers.

Beschikbaarheid verschilt: paracetamol en veel NSAID’s zijn zonder recept verkrijgbaar; sterkere pijnstillers en sommige NSAID-varianten vereisen een artsenrecept. Bij aanhoudende pijn, pijn die uit de maat gaat of bij verwondingen, is advies van een arts of apotheker aanbevolen.