phytostabilisatie

Phytostabilisatie, ook wel phytostabilisation, is een vorm van phytoremediatie waarbij planten worden ingezet om verontreinigingen in bodem en sedimenten te immobiliseren, zodat ze minder bio beschikbaar en minder mobiel zijn. Hierbij ligt de focus op het beperken van verspreiding via erosie, leaching en de voedselketen, in plaats van volledige verwijdering.

De belangrijkste mechanismen zijn: immobilisatie van metalen in de rhizosfeer door adsorptie op wortels en door complexering met wortel exudaten; vorming van onoplosbare verbindingen of precipitatie; opname in wortels en beperkte translocatie naar bovengronds delen; en verbetering van bodemstructuur en erosiecontrole waardoor sediment en stof zich niet verspreiden.

Toepassingsgebied: geschikt voor zware metalen en metalloïden zoals lood, cadmium, arseen, koper, zink en nikkel, evenals sommige radionucliden; minder effectief voor organische verontreinigingen die mobiel blijven; de methode kan in combinatie met andere saneringsstrategieën worden toegepast.

Planten die vaak worden gebruikt zijn grassen, struiken en bomen met een diep en uitgebreid wortelnetwerk en beperkte opstijging van metalen naar bovengronds delen, zoals wilg (Salix), populier (Populus) en diverse grassen. De keuze hangt af van klimaat, bodemsamenstelling en de aard van de verontreiniging.

Voordelen zijn onder meer kosteneffectiviteit, lokale toepasbaarheid en erosiereductie; nadelen zijn de lange tijdshorizon, een risico op latere remobilisatie en de noodzaak van continue monitoring en beheer. Het is vaak een stap in een geïntegreerde sanering.

Monitoring omvat bodem- en plantanalyses en evaluatie van blootstellingsroutes; regulatoire kaders en praktijkrichtlijnen variëren per regio.