overstromingsvlaktes

Overstromingsvlaktes zijn uitgestrekte, vaak vlakke gebieden langs rivieren en kusten die bij hoogwater onderlopen en sedimenten achterlaten. Ze ontstaan door periodieke overstromingen die een duidelijke riviercontext definiëren en de bodem vormgeven. De oppervlaktelaag bestaat meestal uit alluviale bodems die rijk zijn aan voedingsstoffen, waardoor de grond er vruchtbaar is en vaak geschikt voor landbouw.

De hydrologie van de rivier bepaalt de structuur en functie van de overstromingsvlaktes. Tijdens overstromingen nemen de watertoevoer en sedimentaanvoer toe, waardoor gebieden kunnen uitzetten en unieke habitats ontstaan. Planten gemeenschappen variëren van bomen en struiken langs de randen tot fenster- en oeverbegroeiing in het binnengebied. De vlaktes fungeren als belangrijke voedersites voor veel watervogels, vissen en ongewervelde dieren en dienen vaak als nursery-gebieden voor vissoorten.

Ecologisch leveren overstromingsvlaktes diverse diensten. Ze dragen bij aan flood risk management door water tijdelijk te bewaren en gebieden te bufferen tegen piekafvoer, leveren voedingsstoffen aan omliggende gronden, ondersteunen biodiversiteit en kunnen koolstof opslaan in wetlands en biomassa.

Menselijk gebruik en beheer verlopen regelmatig via landbouw, veehouderij en, in sommige regio’s, recreatie. Langdurige regulering en dijk- of damconstructies kunnen de natuurlijke periodiciteit van overstromingen beperken, wat leidt tot verzilting, degradatie van habitats of verlies van biodiversiteit. Herstel- en reconnectieprojecten richten zich op het herstel van contact tussen rivier en overstromingsvlaktes om ecologische waarde te herstellen en de veerkracht tegen klimaatstress te vergroten.