ontwerpdenken

Ontwerpdenken is een menselijke-centrische benadering voor het oplossen van complexe problemen. Het combineert empathie voor gebruikers, creativiteit en iteratief testen om tot oplossingen te komen die wenselijk, haalbaar en uitvoerbaar zijn. Kenmerkend is een focus op het vroegtijdig verkennen van behoeften, het genereren van meerdere ideeën en het snel leren van prototypen. Het is geen strikt lineair proces, maar een flexibele mindset die ruimte laat voor herontwerp.

De praktijk kreeg brede bekendheid door ontwerpen en innovatiepraktijken van IDEO en de Stanford d.school, en put uit literaire bronnen uit ontwerp en cognitieve psychologie. Een bekend raamwerk is de vijffasenbenadering: empathiseren, definiëren, ideevormen, prototypen en testen; alternatieve modellen, zoals het double diamond-model, benadrukken afwisselend divergente en convergente denkrichtingen in verschillende fases.

Tijdens het proces worden onder meer gebruikersonderzoek, persona’s, klantreizen, brainstormen, prototyping op eenvoudige schaal en snelle feedback van gebruikers toegepast. Het doel is aannames vroeg te testen, inzichten te valideren en iteratief te verbeteren. Succes hangt af van multidisciplinaire teams, een organisatiecultuur die experimenteren toestaat en het vermogen om desirability, feasibility en viability in evenwicht te brengen.

Toepassingen van ontwerpdenken reiken van product- en dienstontwerp tot overheidsbeleid en maatschappelijke innovatie. Kritieken richten zich op vage terminologie soms als buzzword, en op het risico van oppervlakkige toepassing zonder rigoureuze evaluatie. Een doordachte toepassing vraagt duidelijke probleemdefinitie, betrokken stakeholders en koppeling aan implementatie en evaluatie.