ontleenen

Ontlenen is het proces waarbij elementen uit een andere taal, meestal woorden of uitdrukkingen, in het Nederlands worden opgenomen. In de taalkunde wordt dit meestal aangeduid als ontlening; het woord dat op die manier in de taal terechtkomt, heet een ontleend woord of een ontlening. Ontlenen vindt plaats door contact tussen talen, via handel, media, onderwijs en technologie, en kan leiden tot blijvende veranderingen in de woordenschat.

Er bestaan verschillende soorten ontlenen. Directe ontlening treedt op wanneer een woord onveranderd of met minimale aanpassingen wordt overgenomen, zoals computer, internet en app uit het Engels. Een calque of leenvertaling gebeurt wanneer een betekenis of structuur letterlijk uit een andere taal wordt overgenomen, bijvoorbeeld zelfbediening als vertaling van self-service. Semantische ontlening verwijst naar een uitbreiding van betekenissen van een bestaand woord, terwijl de vorm niet noodzakelijk wijzigt.

Integratie omvat meestal aanpassing aan de Nederlandse spelling, klank en grammatica; leenwoorden krijgen Nederlandse vervoegingen en kunnen onderhevig zijn aan spellingconventies die in de loop der tijd veranderen.

Ontlenen is een normaal verschijnsel in talen die met elkaar in contact staan. In het Nederlands is de invloed van Engels, Frans en andere talen zichtbaar in technologische en culturele terminologie. Het fenomeen blijft actueel door globalisering en technologische vooruitgang.