onderkennen

Onderkennen is een Nederlands werkwoord dat doorgaans betekent erkennen of toegeven dat iets waar is, bestaat of terecht is. Het kan ook betekenen dat iemand het bestaan, de geldigheid of de betekenis van een situatie of feit erkent. Het heeft een formele toon en komt vooral voor in juridische, bestuurlijke of academische contexten.

De kern van het woord ligt in het erkennen na beoordeling of bewijs: het gaat om het erkennen van feiten, misstanden, rechten of normen na overweging of overtuiging. Voorbeelden zijn: De commissie onderkende het bestaan van een misstand. De minister onderkent het belang van samenwerking. De rechtbank onderkende de ontvankelijkheid van de klacht.

Grammaticaal wordt onderkennen meestal vervoegd met hebben in de voltooide tijd: ik heb onderkend. De voltooid deelwoord is onderkend. In de tegenwoordige tijd wordt de derde persoon enkelvoud vaak weergegeven als hij/zij onderkent (bijvoorbeeld: hij onderkent het probleem). Het werkwoord kan zowel in formele als informele zinspelingen voorkomen, maar blijft vooral een toon geven van bevestiging na zorgvuldige overweging.

Verwante woorden zijn erkennen, toegeven en bevestigen. Het tegenovergestelde is ontkennen. In gebruik kan onderkennen soms net wat sterker of formeler overkomen dan erkennen, omdat het nadruk legt op het daadwerkelijk beseffen en aanvaarden van de waarheid of geldigheid.