nietkeratiniseerd

Nietkeratiniseerd epitheel, ook wel non-keratinized epitheel genoemd, verwijst naar epitheliale weefsels die geen oppervlakkige keratinelaag bevatten. Het oppervlak bestaat uit levende cellen die hun kernen behouden en er is geen stratum corneum. Daardoor blijft de slijmvlieslaag vochtig en buigzaam.

Kenmerken en structuur: Niet-keratiniseerd epitheel is meestal stratified squamous epithelium. De oppervlakkige cellen blijven kernhoudend en blijven deel uitmaken van het levende weefsel. In tegenstelling tot keratiniseerd epitheel ontbreken een dode keratinocytlaag en een duidelijke hoornlaag. Bij keratinisatie kan wel sprake zijn van orthokeratinisatie (stratum corneum zonder kernen) of parakeratinisatie (keratine gelijktijdig met resterende kernen). Niet-keratiniseerd epitheel is daardoor beter geschikt voor vochtige omgevingen en maakt maximale flexibiliteit mogelijk.

Voorbeelden en locaties: Niet-keratiniseerd epitheel komt voor op vochtige slijmvliezen zoals de bekleding van de mondholte (voornamelijk de zijkanten en onderkant van de tong, wangslijmvlies), keel, slokdarm en delen van het vrouwelijke voortplantingssysteem zoals delen van de vaginale en cervicale mucosa. Delen die veel mechanische belasting ondergaan, zoals het tandvlees en het harde gehemelte, vertonen vaker keratinisatie en behoren tot keratinized of parakeratinized mucosa.

Functioneel belang en klinische relevantie: Het ontbreken van keratine maakt niet-keratiniseerd epitheel gevoeliger voor uitdroging en irritatie, maar het biedt grotere flexibiliteit en vochtigheid waar nodig. Het histologische onderscheid tussen niet-keratiniseerd en keratiniseerd weefsel is belangrijk bij de interpretatie van biopsieën en bij het beoordelen van slijmvliesgezondheid.