nierfunctiewijzigingen

Nierfunctiewijzigingen verwijzen naar veranderingen in de functie van de nieren. Ze kunnen tijdelijk of blijvend zijn en variëren van mild tot ernstig. Vaak worden ze opgespoord via bloed- en urineonderzoek omdat veel mensen geen klachten hebben. De belangrijkste maatstaf is de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR). Veranderingen in GFR worden aangeduid als AKI of CKD, en kunnen samengaan met veranderingen in elektrolyten, ureum, creatinine en eiwitverlies in de urine (albuminurie).

Oorzaken en classificatie: Acute nierfunctieverandering (AKI) ontstaat snel door verminderde doorbloeding (prerenale), schade aan de nier zelf (intrinsieke renale) of obstructie uitlaatwegen (postrenale). Chronische nierfunctieverandering (CKD) ontwikkelt zich geleidelijk door onderliggende aandoeningen zoals diabetes mellitus, langdurige hypertensie, glomerulonefritis, polycystische nierziekte of langdurige obstructie. Daarnaast kan oudere leeftijd samenhangen met daling van de functie.

Diagnostiek en monitoren: Bloedonderzoek naar serumcreatinine en BUN, berekening van eGFR, elektrolytenanalyse, en urineonderzoek op albuminurie en sediment. Imaging (zoals echografie) kan aanwijzingen geven bij structurele problemen. Het stadium van CKD wordt vaak bepaald aan de hand van eGFR en eiwit in de urine. Klinische tekenen zijn onder meer oedeem, vermoeidheid en minder urineloop bij AKI.

Behandeling en prognose: De behandeling richt zich op de oorzaak, hydratatie, vermijden van nefrotoxische middelen en het aanpassen van medicatie aan de nierfunctie. Voor CKD kan bloeddrukcontrole en remming van eiwitverlies met ACE-remmers of ARB's nuttig zijn, en in gevorderde stadia kan dialyse of niertransplantatie nodig zijn. Levensstijl, diabetes- en bloeddrukbeheer en regelmatige opvolging zijn belangrijk. De prognose hangt af van de oorzaak; AKI kan vaak herstellen, CKD kan progressief zijn afhankelijk van de onderliggende aandoening.