eiwitverlies

Ei witverlies verwijst naar het verlies van eiwitten uit het lichaam, meestal via de nieren of de dieren, of zelden via andere routes. In medische context gaat eiwitverlies vaak over proteïnurie: teveel eiwit in urine door lekkage in de glomeruli, wat kan leiden tot oedeem en hypoalbuminemie. Een minder vaak voorkomen vorm is eiwitverlies via de darm, protein-losing enteropathy, bij diverse darmlijden of hartfalen.

Oorzaken en mechanismen

Renale oorzaken omvatten het nephrotisch syndroom (met sterke proteïnurie, hypoalbuminemie, hyperlipidemie en oedeem), glomerulonefritis, diabetes mellitus met nierbeschadiging, minimal change disease en focale segmentale glomerulosclerose. Ook medicatie en systemische ziekten kunnen eiwitverlies versterken. Darmgerelateerde eiwitverlies treedt op bij protein-losing enteropathy door beschadiging of obstructie van de darmwand of lymfoedeem, en komt voor bij aandoeningen zoals inflammatoire darmaandoeningen, coeliakie, hartfalen en inflammatoire of infectieuze processen.

Diagnose en signalen

Beschouwing begint met urineonderzoek en quantificatie van eiwituitscheiding in 24-uurs urine of proteïne/creatinine-ratio. Tekenen zoals hypoalbuminemie, verhoogde cholesterol en oedeem ondersteunen het nephrotisch beeld. Daarnaast kunnen fecale eiwitmetingen bij protein-losing enteropathy nodig zijn. Een grondige anamnese en gericht fysiek onderzoek zijn essentieel, vaak gevolgd door beeldvorming en biochemie om de oorzaak vast te stellen.

Behandeling en prognose

Behandeling is gericht op de onderliggende oorzaak en op het verminderen van eiwitverlies. Bij nephrotisch syndroom kunnen diuretica, sodiumbeperking, ACE-remmers of ARB’s, HDL- en LDL-beheer en, afhankelijk van de oorzaak, immunosuppressieve therapie of andere medicatie ingezet worden. Bij eiwitverlies uit de darm ligt de focus op behandeling van de onderliggende darm- of hartaandoening, voedingsondersteuning en soms onderhoudstherapie zoals IVIG afhankelijk van de etiologie. Preventie richt zich op vroeg herkennen, behandeling van onderliggende aandoeningen en het voorkomen van complicaties zoals infecties door eventueel immunologisch verzwakt zijn.