nauwkeurigheidsgrenzen

Nauwkeurigheidsgrenzen verwijzen in het vakgebied van de metrologie naar de maximale afwijking die onder vastgestelde randvoorwaarden acceptabel is voor een meetwaarde. Ze geven aan hoe dicht de gemeten waarde bij de werkelijke, onbekende waarde moet liggen. In de praktijk zijn nauwkeurigheidsgrenzen afhankelijk van de meetmethode, het gebruikte instrument, de kalibratiestatus en omgevingsomstandigheden zoals temperatuur of trillingen. De grenzen worden meestal uitgedrukt als een foutgrens of onzekerheidsband, bijvoorbeeld plus of min een bepaald getal, en worden vaak verbonden met certificering en traceerbaarheid naar standaarden.

Nauwkeurigheidsgrenzen komen voort uit een combinatie van systematische fouten (bias) en toevallige fouten. Ze worden geëvalueerd door kalibratie, interlaboratoriumvergelijkingen en statistische analyse van herhaalde metingen. De resulterende onzekerheid kan worden weergegeven als een onzekerheidsinterval met een gekozen betrouwbaarheidsniveau; dit geeft aan hoe zeker men is over de waarde van de afgeleide meting.

In praktische toepassingen worden nauwkeurigheidsgrenzen gebruikt om toleranties vast te stellen: onderdelen moeten binnen een aangegeven afwijking passen; meetapparatuur wordt gespecificeerd op basis van zijn nauwkeurigheid. Het begrip is essentieel voor kwaliteitscontrole, wetenschappelijke experimenten en wettelijke metrologie.

Voorbeelden: een digitale thermometer met een nauwkeurigheidslimiet van ±0,5 graad Celsius bij 0–100°C; een precisieonderdeel met toleranties van ±0,02 mm.