mineraalhuishouding

Mineraalhuishouding is het fysiologische proces waarbij mineralen in het lichaam in evenwicht worden gehouden door opname, opslag en uitscheiding. Mineralen zijn essentieel voor botstructuur en mineralisatie, enzymatische processen, zenuw- en spierfunctie en vochtbalans. De belangrijkste mineralen zijn calcium, fosfaat en magnesium (kernvoorraad in botten en stofwisseling), kalium en natrium (vochtbalans en zenuwfunctie), ijzer (bloedvorming) en sporenelementen zoals zink en koper.

De regulatie van de mineraalhuishouding gebeurt via drie hoofdroutes: intestinale absorptie, renale uitscheiding en botremodellering. Hormonale controle speelt een centrale rol. Parathyroïdhormoon (PTH) verhoogt de calciumspiegel door botafbraak en renale calciumreabsorptie, en verlaagt fosfaatreabsorptie in de nieren. Calcitriol, het actieve vitamine D, stimuleert de darmabsorptie van calcium en fosfaat. Fibroblast growth factor 23 (FGF23) verlaagt fosfaatabsorptie in de nieren en remt calcitriol. Calcitonine heeft bij volwassenen minder invloed op de calcium- en fosfaatbalans. De nieren, darmen en botten werken samen om korte- en langetermijnbalans te waarborgen, terwijl botremodellering (osteoblasten en osteoclasten) zorgt voor opslag en beschikbaarmaking van mineralen.

Een verstoorde mineraalhuishouding kan leiden tot klachten zoals spierzwakte, botpijn en fragielere botten, of tekorten/overschotten van ijzer, calcium, fosfaat of andere mineralen. Diagnostiek omvat bloed- en urineonderzoek en beeldvorming; behandeling richt zich op onderliggende oorzaken, dieetaanpassingen en supplementen of medicatie waar nodig.