merkwaardig

Merkwaardig is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord. Het betekent 'opmerkelijk' of 'eigentijds vreemd' en wordt gebruikt om aan te geven dat iets de aandacht trekt door opvallende kenmerken, bijzondere betekenis of ongewone eigenschappen. De term heeft doorgaans een formelere of wat ouderwetse toon en kan milde verbazing of verwondering uitdrukken.

Het woord is afgeleid van merk (teken of teken) en waardig (waardig). Oorspronkelijk betekende het 'die het teken waard is', oftewel 'noemenswaardig'. In de loop van de tijd is de betekenis uitgebreid naar wat we nu doorgaans met merkwaardig aanduiden: opmerkelijk, maar ook soms vreemd of puzzelend.

Merkwaardig wordt vaak toegepast bij gebeurtenissen, feiten, eigenschappen of waarnemingen die opvallen. De nuance kan afhankelijk van de context wat formeel of beschrijvend aanvoelen. Synoniemen zijn onder andere opmerkelijk en opvallend, maar merkwaardig kan een extra vleugje verwondering of zelfs twijfel meebrengen. Voorbeelden: Het is merkwaardig dat de gegevens ontbreken. Er gebeurde een merkwaardige samenloop van omstandigheden. Merkwaardig genoeg arriveerde hij twee minuten te vroeg.

Grammaticaal gezien is merkwaardig een bijvoeglijk naamwoord; het kan predikaatmatig voorkomen: Dit is merkwaardig. De vergrotende trap is merkwaardiger en de overtreffende trap merkwaardigst.

Synoniemen: opmerkelijk, opvallend. Tegenovergestelde: gewoon, alledaags. In veel formele of journalistieke teksten kan merkwaardig dan ook fungeren als nuanceverschil ten opzichte van neutrale termen zoals opmerkelijk.