opvallen

Opvallen is een Nederlands werkwoord met de betekenis: aandacht trekken of onderscheiden worden door opvallende kenmerken. Iets valt op wanneer het duidelijk afwijkt van de omgeving of sneller de aandacht vangt. Het kan positief zijn, bijvoorbeeld een opvallend ontwerp, of negatief, bijvoorbeeld lawaai dat opvalt in een stille ruimte. De uitdrukking wordt veel gebruikt in media, design en dagelijks taalgebruik.

Het werkwoord is opgebouwd uit vallen met het prefix op-, een separabel werkwoord. In de zin kan de prefix scheiden: Dat valt op. Ik val op. In de infinitief is het "om op te vallen". De voltooide tijd gebeurt met zijn als hulpwerkwoord: ik ben opgevallen, hij is opgevallen.

Verbuiging en voorbeelden. Tegenwoordige tijd: ik val op; jij valt op; hij valt op; wij vallen op; jullie vallen op; zij vallen op. Verleden tijd: ik viel op; jij viel op; hij viel op; wij vielen op; jullie vielen op; zij vielen op. Voorbeelden: Dat kunstwerk valt op door het gebruik van felle kleuren. Zijn kleding valt op in de menigte. De presentatie viel op vanwege de duidelijke structuur.

Toepassingen en nuance. Opvallen is neutraal flexibel: het kan verwijzen naar esthetiek, gedrag of prestaties. Synoniemen zijn onder meer aandacht trekken en opmerken. Het gebruik kan positief (opvallende kwaliteit), neutraal of negatief zijn, afhankelijk van context en toon. Etymologisch verwijst het naar iets dat letterlijk of figuurlijk uitsteekt ten opzichte van de omgeving.