meetstelsel

A meetstelsel is een samenhangend systeem van meeteenheden en regels voor metingen, bedoeld om metingen eenduidig, reproduceerbaar en uitwisselbaar te maken tussen verschillende toepassingen en regio’s. Het stelsel vormt de basis voor wetenschap, technologie, handel en dagelijks gebruik, doordat het zorgt voor consistente definities en duidelijke eenheden.

Historisch gezien ontwikkelde zich uit het metrische stelsel, ontstaan in Europa in de 18e eeuw, het huidige internationale meetsysteem SI. Het SI combineert een set basis- en afgeleide eenheden met universele normen en blijft doorlopend geoptimaliseerd. Sinds 2019 zijn de basiseenheden gedefinieerd aan de hand van fundamentele natuurconstanten, zoals de snelheid van het licht voor de meter en de Planck-constante voor de kilogram, waardoor de meting minder afhankelijk is van fysieke objecten en meer van exacte constanten.

De basis eenheden omvatten de zeven fundamenten van het SI: lengte (meter), massa (kilogram), tijd (seconde), elektrische stroom (ampere), thermodynamische temperatuur (kelvin), hoeveelheid stof (mole) en lichtopbrengst (candela). Uit deze basis ontstaan afgeleide eenheden zoals newton, joule en watt, evenals dimensionless verzamelingen zoals verhoudingen. Voor gebruik zijn er decimale voorvoegsels (kilo-, centi-, milli-, enzovoort) om meetwaarden in te delen.

Kennis- en meetinstituten zorgen voor traceerbaarheid en calibratie: meetinstrumenten worden vergeleken met nationale of internationale standaarden, zodat meetresultaten onderling vergelijkbaar blijven. Een meetstelsel is daarmee essentieel voor nauwkeurige wetenschappelijke berekeningen, industriële fabricage, handel en veiligheid. In veel landen, waaronder Nederland, is het SI het erkende standaardstelsel en geldt het als referentiepunt voor alle metingen.