massaveersysteem

Massaveersysteem is een term uit de metrologie die verwijst naar het geheel van instrumenten, referentiemassa’s, procedures en kwaliteitscontrole dat wordt gebruikt om de massa van voorwerpen nauwkeurig te bepalen en traceerbaar te maken aan het Internationale Systeem van Eenheden (SI). Het doel van een massaveersysteem is betrouwbare, reproduceerbare metingen die geschikt zijn voor handel, productie en wetenschap.

Componenten van een massaveersysteem bestaan doorgaans uit meetinstrumenten (analoge en digitale balansapparaten, top-pan of platformweegschalen met load-cell, en gespecialiseerde massa‑comparators), referentiemassa’s en een calibratie- en kwaliteitsbeleid. Afhankelijk van het toepassingsgebied en de gewenste precisie kunnen verschillende methoden worden ingezet: balansgebaseerde systemen waarbij onbekende massa wordt vergeleken met bekende referentiemassa’s en correcties op opbuiging worden toegepast; en moderne hoogprecisie-installaties die gebruikmaken van krachtsbalansmethoden zoals de Kibble-balans om de kilogram te realiseren op basis van de Planck-constante. Industriële toepassingen gebruiken vaak vorkenweegssystemen met load cells voor snelle en robuuste metingen.

Traceerbaarheid en normen worden verzorgd door nationale metrologische instituten, die primaire massa-standaarden bijhouden en kalibratieschema’s leveren om metingen terug te voeren op SI. Sinds de herdefinitie van de kilogram in 2019 is de realisatie van de kilogram gebaseerd op de Planck-constante, met methoden zoals de Kibble-balans of andere gecalibreerde, traceerbare benaderingen.

Toepassingen van massaveersystemen zijn onder meer handel en kwaliteitscontrole in de industrie, farmacie, voedingsmiddelen en wetenschappelijk onderzoek. Belangrijke aandachtspunten zijn omgevingscondities (temperatuur, luchtdruk, luchtbuiging, trillingen) en periodieke kalibratie op basis van geaccrediteerde standaarden.