gebruikmaken

Gebruikmaken van is een Nederlands werkwoord dat betekent: gebruik maken van, of profiteren van een kans, middel of faciliteit. Het combines het zelfstandig naamwoord gebruik (het maken van iets) met het werkwoord maken. De uitdrukking drukt uit dat iemand actief gebruik maakt van iets wat beschikbaar is, vaak om een doel te bereiken of een voordeel te behalen. In neutrale tot formelere contexten komt het vaak voor in zakelijke, juridische of beleidsmatige taal.

Grammaticaal begrip en gebruik

In de tegenwoordige tijd is het meestal separabel: ik maak gebruik van X; jij maakt gebruik van X; zij maken gebruik van X. Het voornaamwoord er kan gebruikt worden om te verwijzen naar eerdergenoemd materiaal: ik maak er gebruik van. De voltooide tijd gebruikt het participium gebrukgemaakt: ik heb gebruikgemaakt van de gelegenheid. In passieve of impersonal constructies is: er wordt gebruikgemaakt van… Veelgebruikte verwante uitdrukkingen zijn benutten of profiteren van, maar gebruikmaken van heeft een nuance van deliberate, doelgericht gebruik.

Voorbeelden

Maak gebruik van deze kans. Zij heeft van de gelegenheid gebruikgemaakt. Wij maken gebruik van de faciliteiten. In informeel taalgebruik kan men ook zeggen: ik maak er gebruik van.

Meerwaarde en nuance

Gebruikmaken van heeft vaak een praktische, doelgerichte connotatie in officiële of zakelijke teksten. Het verschil met eenvoudig gebruik is subtiel: gebruik kan neutraal zijn, terwijl gebruikmaken van de nadruk legt op het actief aantrekken of benutten van iets wat beschikbaar is. Synoniemen zijn bijvoorbeeld benutten of profiteren van, afhankelijk van de context en nuance.