marktinkomen

Marktinkomen is het totale inkomen van een huishouden of individu dat verdiend wordt op de markt, vóór belastingen en overheidsuitkeringen. Het omvat inkomsten uit arbeid (loon, salaris, overwerk), inkomsten uit zelfstandige arbeid (winst uit eigen bedrijf) en inkomsten uit vermogen (rente, dividenden, huur, beleggingsopbrengsten). Het geeft een beeld van wat iemand daadwerkelijk uit de economische activiteit ontvangt, los van fiscale heffing en beleidsuitkeringen.

Wat wel en niet geldt, bepaalt mede de interpretatie. Transfers en uitkeringen van de overheid, zoals sociale bijstand, werkloosheidsuitkeringen en pensioenen, worden buiten marktinkomen gehouden. In-kindvoorzieningen en andere vormen van publieke steun tellen doorgaans niet mee bij marktinkomen, terwijl de belastingdruk en premies op inkomen juist niet in marktinkomen zijn opgenomen.

Het begrip wordt veel gebruikt in economische en sociaal-wetenschappelijke analyses om inkomensverdeling te beoordelen zonder de invloed van belastingen en transfers mee te nemen. Marktinkomen dient als baseline voor vergelijking tussen huishoudens of landen en vormt vaak de contrary tegen over netto-inkomen en beschikbaar inkomen.

Relaties met andere inkomstenbegrippen: netto-inkomen is marktinkomen minus directe belastingen en premies; beschikbaar (of beschikbaar inkomen) is netto-inkomen plus ontvangen transfers en minus eventuele overige directe kosten. Deze stappen illustreren hoe beleidsmaatregelen via belastingen en transfers inkomensverschillen kunnen beïnvloeden.

Beperkingen: Marktinkomen weerspiegelt niet leefkostengebieden, regionale prijseffecten of particuliere schulden en bezittingen. Het houdt ook geen waardeverschillen in gewaarborgd door in-kindvoorzieningen of vermogensstructuren, waardoor aanvullende indicatoren vaak nodig zijn voor een volledig beeld van welvaart.