manteldiep

Manteldiep is de geofysische term voor de diepte waarop de aardmantel begint ten opzichte van het aardoppervlak. In seismologie en geodynamica wordt daarmee de grens bedoeld tussen de aardkorst en de mantel. De meest gangbare aanduiding van deze grens is de Mohorovičić-discontinuïteit, kortweg de Moho.

De diepte van de Moho varieert sterk: onder oceaanbodem ligt deze grens doorgaans op ongeveer 5 tot 10 kilometer diepte, terwijl onder de continenten deze diepte ongeveer 30 tot 60 kilometer bedraagt. In subductiegebieden kan de korst lokaal dieper voorkomen, waardoor het manteldiep relatief hoger of dieper kan lijken vanaf het oppervlak. Binnen de mantel onderscheidt men de bovenmantel en de benedenmantel, met een overgang rond circa 410 kilometer diepte. De benedenmantel loopt door tot aan de grens met de buitenmantel van de kern, die zich bevindt op ongeveer 2.900 kilometer diepte. De exacte diepten variëren met geologische setting en de structuur van de lithosfeer.

Onderzoek naar manteldiep gebeurt primair via seismologie: het meten van p- en s-golven en hun reistijden geeft informatie over de mantelgrens en interne snelheidsverschillen. Seismische tomografie, receiver functions, en analyses van xenolieten leveren bijkomende inzichten. Gravimetrie en magnetotelluriek onderzoek dragen bij aan het image van de mantel in combinatie met geothermische modellen.

Het manteldiep is cruciaal voor het begrip van geodynamische processen zoals mantelconvectie, plaattektoniek, magmageneratie en de warmtehuishouding van de aarde. Zie ook Mohorovičić-discontinuïteit, aardmantel, korst en asthenosfeer.