manipulerend

Manipulerend is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord gevormd uit het werkwoord manipuleren; het beschrijft wat op manipulatieve wijze gebeurt of iemand die daarmee bezig is. In dagelijkse taal verwijst het vaak naar subtiele of misleidende beïnvloeding, maar in technische context kan het ook betekenen dat een proces, systeem of data doelbewust wordt aangepast of bediend.

Etymologie en bouw. De wortels van manipuleren liggen bij het Franse manipuler, dat handelend omgaan met de hand betekende. In de loop van de tijd is de betekenis uitgebreid naar invloed uitoefenen op mensen, informatie of situaties. Het bijvoeglijk naamwoord manipulerd/blijft meestal als de stam in samenstellingen zoals manipuleren proces of manipulatieve tactiek.

Gebruik en connotatie. Manipuleren omvat doorgaans doelbewuste en strategische pogingen om gedachten, gevoelens of gedrag van anderen te beïnvloeden, vaak met een oneerlijke of misleidende inslag. In formele of technische contexten kan manipuleren ook verwijzen naar het aanpassen of controleren van systemen en gegevens. De term heeft in het dagelijkse taalgebruik meestal een negatieve lading, maar kan in neutrale of descriptieve contexten ook simpelweg verwijzen naar operationele handelingen.

Voorbeelden en contexten. Veelgebruikte uitdrukkingen zijn manipuleren van informatie, manipuleren van emotionele reacties, en manipulatieve communicatie. In techniek en datawetenschap spreekt men van data- of systeemmanipulatie. In de omgangstaal verschijnen termen als manipulatieve tactieken of manipuleren door propaganda, wat de morele kant onderstreept.

Zie ook. Manipulatie, beïnvloeding, gaslighting, propaganda, manipulatieve communicatie.