leessnelheid

Leessnelheid is de snelheid waarmee iemand een geschreven tekst leest. Meestal wordt leessnelheid uitgedrukt in woorden per minuut (wpm) of in tekens per minuut. In wetenschappelijke en testcontexten wordt vaak stille lectuur gemeten en daarna werd meestal een korte begripstoets afgenomen om de verwerking van de gelezen informatie te controleren.

Gemiddelde waarden variëren door taal, leesniveau en tekstkwaliteit. Bij volwassenen ligt de gemiddelde leessnelheid doorgaans tussen circa 200 en 300 wpm, met een relatief hoog begrip bij langzamer lezen. Gevorderde lezers kunnen 300–400 wpm halen, soms sneller bij eenvoudig materiaal, maar snelheid kan ten koste gaan van begrip bij complexere teksten. Tekstsoort en onderwerpkennis hebben een grote invloed: technische of lange zinnen vereisen vaak langzamer lezen dan eenvoudige proza.

Factoren die leessnelheid beïnvloeden zijn onder meer taalvaardigheid, vocabulaire, tekstkwaliteit, syntaxis, voorkennis en de leesdoelstelling. Subvocalisatie, het zachtjes meelezen met de praatstroom, kan de snelheid beperken. Leessnelheid verschilt ook tussen stille lectuur en voorlezing; bij luidop voorlezen is de snelheid doorgaans lager.

Relatie tussen snelheid en begrip is niet eenduidig: hogere snelheid gaat niet altijd samen met beter begrip. Trainingen voor snelheid lezen bestaan, maar wetenschappelijk bewijs varieert en resultaten hangen af van teksttype en doel. In onderwijs- en diagnostische context wordt leessnelheid vaak meegenomen samen met leesbegrip om leesvaardigheid te monitoren en te verbeteren.