landschapbeheer

Landschapbeheer is het geheel van plannen, maatregelen en uitvoeringsactiviteiten gericht op het behouden, versterken en herstellen van de kwaliteit en functies van een landschap. Het kijkt naar ecologische processen, cultuurhistorische waarden en sociale en economische belangen. Doel is een samenhangend landschapsbeeld met voldoende biodiversiteit, betrokken waterhuishouding en aantrekkelijke ruimte voor wonen, werken en recreatie.

Een integrale aanpak gaat uit van gebiedsgericht beheer en participatie van meerdere belanghebbenden, zoals overheden, landbouwers, natuurorganisaties en inwoners. Instrumenten zijn onder meer ruimtelijke planning, landschaps- en natuurinrichting, beheermaatregelen voor bodem en water, bos- en landgebruik, en het creëren van ecologische netwerken en corridorzones. Monitoring en evaluatie met indicatoren voor biodiversiteit, waterkwaliteit en landschapkwaliteit zijn onderdeel van adaptief beheer.

Het beleid en de uitvoering hangen samen met nationale en internationale kaders, zoals de Europese Landschapsconventie, en met wetten en subsidies voor ruimtelijke ordening, waterbeheer en landbouw. Verantwoordelijkheden liggen bij gemeenten, provincies, waterschappen, landeigenaren en maatschappelijke organisaties, die via participatie en publiek-private samenwerking landschapsdoelen kunnen realiseren.

Uitdagingen zijn onder meer conflicterend landgebruik, gebrek aan financiële middelen, gegevenskloof en de noodzaak tot lange termijn planning. Succesvolle landschapbeheer projecten leveren echter co-benefits op gebied van biodiversiteit, klimaatbestendigheid, waterretentie en een kwaliteitsvolle leefomgeving.